Protestantse Kerk

De Westerkerk is door Hendrick de Keyser ontworpen en in opdracht van het Amsterdamse stadsbestuur tussen 1620 en 1631 gebouwd. Het gebouw was niet de eerste kerk in Amsterdam, maar wel de grootste, die als protestantse kerk werd gebouwd. De Noorderkerk en de Zuiderkerk gingen de Westerkerk voor. De Nieuwe Kerk en de Oude Kerk waren oorspronkelijk gebouwd voor de rooms-katholieke mis en werden na de Reformatie en tijdens de Beeldenstorm (1566) ontdaan van altaar en beelden en zo overgenomen door de Protestanten.

Stijl

De Westerkerk is gebouwd in Hollandse renaissancestijl en heeft de vorm van een dubbelkruis. Het gebouw is rechthoekig: 48 meter lang, 28 meter breed en 27,5 meter hoog tot het houten tongewelf in het middenschip. Opvallend aan de kerk is het heldere, ongetemperde zonlicht, dat door 36 grote vensters van alle kanten – de kerk ligt helemaal vrij – naar binnen valt. Dit ‘lichteffect’ wordt nog versterkt door de witte muren binnenin de kerk.

Interieur

Het interieur wordt, behalve door de grote ramen, gekenmerkt door grijswit geschilderde, natuurstenen versieringen tussen het witte pleisterwerk. Zuilen, bogen, ribben, pilasters en hoofdgestel van de benedenverdieping zijn van Bentheimer zandsteen en donkergrijs geschilderd. Omdat de Westerkerk in opdracht van het toenmalige Amsterdamse stadsbestuur is gebouwd, is het stadswapen overal in de kerk terug te vinden. De middenbeuk is, evenals de twee hoge zijbeuktraveeën, afgedekt met houten tongewelven die bij hun doorsnijding kruisgewelven vormen. De overige, lage zijbeuktraveeën hebben stenen kruisribgewelven.

Prinsenhuis

Op de Prinsengracht 277b is de ingang van het Prinsenhuis van de Westerkerk. Achter de rijk versierde poort, die ooit dienst deed als ingang van het Westerkerkhof, vindt u onder andere het secretariaat.

Burgemeesterspoortje

Aan de Westermarktzijde van de kerk is het Burgemeesterspoortje nog te zien. Vroegere burgervaders konden via deze ingang rechtstreeks de kerk binnengaan en in hun eigen bank (de Burgemeestersbank) plaatsnemen.

Pothuisjes
De pothuisjes die tegen de kerk zijn aangebouwd – vroeger uitgiftepunten van stoven en turf voor de bezoekers van de Westerkerk – zijn tegenwoordig leuke souvenirwinkeltjes.

Begraven in de Westerkerk

Onder anderen de volgende personen werden in de Westerkerk begraven:

• Rembrandt van Rijn (1606/1607-1669), schilder (plaats van het graf onbekend; in 1906 werd een gedenkteken bij de noordelijke zijbeuk geplaatst)                                                                                                                                       De gedenksteen dateert uit 1906 en is een kopie van de lijst die je kunt zien op Rembrandts meest beroemde schilderij: De Nachtwacht.
• Titus van Rijn (1641-1668), zoon van Rembrandt
• Hendrickje Stoffels (1626-1663), dienstmeisje en latere minnares van Rembrandt
• Govert Flinck (1615-1660), schilder

Anne Frank
De ingang van de kerk bevindt zich op de Prinsengracht, nummer 279. De kosterwoning is er vlak naast, op nummer 281. Op het pleintje voor de kosterswoning staat een beeldje van Anne Frank, dat door toeristen veel gefotografeerd wordt. De kosterswoning is daardoor een van de meest gefotografeerde panden in Amsterdam. Een klein stukje verder op de Prinsengracht, op nummer 263, is het Anne Frankhuis te vinden. Combineer een bezoek aan het Anne Frankhuis met de Westerkerk!

Homomonument

Niet alleen het Anne Frankhuis en de Westerkerk zelf, ook het Homomonument trekt veel bezoekers. Het bevindt zich direct achter de kerk, op de hoek van de Westermarkt en de Keizersgracht.

De Westerkerk is in principe dagelijks geopend tussen 11.00 uur en 15.00 uur, behalve op zondag. Dan bent u van harte welkom voor de kerkdienst die om 10.30 uur begint.

Westertoren

In veel Amsterdamse smartlappen, maar ook in het dagboek van Anne Frank, wordt de Westertoren ‘bezongen’. In de zomermaanden is hij tot aan het eerste balkon te beklimmen. Voor meer informatie: Westertoren

Kroon

De beroemde ‘Ouwe Wester’ is de hoogste kerktoren van Amsterdam (85 meter). De spits met de keizerskroon is van 1638. In 1489 gaf Maximiliaan I, die in 1508 tot keizer werd gekroond, de stad Amsterdam het recht de kroon in haar wapen te voeren als dank voor de steun die de stad hem betoonde gedurende de Hoekse en Kabeljauwse Twisten.

Tot 2006 was de keizerskroon goudgeel van kleur, maar tijdens de restauratie van de Westertoren werd de toren voorzien van een historisch verantwoord kleurschema. Meest opmerkelijk daaraan is de felblauwe kleur van de kroon. In het Rembrandtjaar 1906 was hij van blauw naar goudgeel geschilderd; honderd jaar later, in het Rembrandtjaar 2006, bracht men hem dus weer terug naar het oorspronkelijke blauw.

Carillon

Het carillon in de Westertoren, dat dagelijks meerdere malen klinkt en met de hand kan worden bespeeld, bevat klokken van François Hemony. De vaste bespeler is Boudewijn Zwart.

Klokken

Hoort u voorafgaand en tijdens een kerkdienst in de Wester de klokken luiden? Weet dan dat deze klokken nog steeds met de hand worden geluid door klokkenluiders.

Kerk en toren gescheiden

Toen in de Franse tijd in 1795 de scheiding tussen kerk en staat werd gerealiseerd, is de Westerkerk eigendom geworden van de toenmalige Nederlands Hervormde Kerk. Maar de Westertoren bleef eigendom van de gemeente Amsterdam. Ook nu nog is daarom het uithangen van de vlag op feest- en herdenkingsdagen een taak van het huidige Stadsdeel Centrum. Voor vragen met betrekking tot de toren verwijzen wij dus graag naar de gemeente Amsterdam.

De locatie van de Westertoren was het ijkpunt voor de ‘Amsterdamse Tijd’, de officiële tijd in Nederland van 1909 tot 1938.

Onze werkzaamheden

In februari 2019 begonnen we het het verwijderen van de helft van de kroonluchters van de Westerkerk. Deze 8 kroonluchters restaureerden wij in ons atelier. Een half jaar later monteerden we ze weer in de kerk. In augustus 2019 restaureerden we de andere helft (8 stuks).
Deze restauratie rondden wij in februari 2020 af.

PROJECT DETAILS

Categorie:  De Westerkerk is gebouwd in Hollandse renaissancestijl

Project: Totale restauratie van alle kroonluchters en wandlampen

Plaats: Prinsengracht 279, 1016 GW Amsterdam